Op 18 februari 2019 is het initiatiefwetsvoorstel “Wet op het recht op onbereikbaarheid” van PvdA Tweede Kamerlid de heer G. van Dijk samen met de memorie van toelichting gepubliceerd ter internetconsultatie. Tot 31 maart 2019 kon iedereen reageren op het wetsvoorstel. Wat houdt dit wetsvoorstel eigenlijk in?
Doelen wetsvoorstel
“Dit wetsvoorstel beoogt te regelen dat werkgevers maatregelen zullen nemen tegen de risico’s van de nadelige gevolgen, zoals stress en burn-outklachten, door het gevoel van continue bereikbaar te zijn.”
Citaat uit de Memorie van Toelichting bij het initiatiefwetsvoorstel
Een groeiende groep mensen, en met name jongeren, ervaart stressverschijnselen door het werk. Werkstress/burn-out is de laatste jaren herhaaldelijk uitgeroepen tot beroepsziekte nummer 1 in Nederland.
Door de technologische ontwikkelingen van de laatste decennia is het steeds gemakkelijker geworden om overal en op ieder tijdstip te werken. Werknemers hebben tegenwoordig immers ook buiten kantoor toegang tot hun e-mail en (werk)telefoon. Daardoor vervaagt de grens tussen privé en werk steeds meer en voelen werknemers steeds meer druk om ook buiten werktijd te reageren op werkgerelateerde berichten. Hierdoor komt de ongestoorde vrije tijd in het gedrang. Het wetsvoorstel beoogt deze vrije tijd meer te borgen.
Daarnaast beoogt het wetsvoorstel dat werkgevers en werknemers in gesprek gaan over bereikbaarheid buiten werktijd.
Volgens kamerlid Van Dijk is niet alle wet- en regelgeving die ervoor zorgt dat werknemers tot rust kunnen komen nog van deze tijd, gelet op alle technologische ontwikkelingen. De regelgeving dient dan ook te worden geactualiseerd.
Hoe zit het met de huidige regelgeving met betrekking tot arbeidsomstandigheden en welke wijzigingen stelt het wetsvoorstel voor?
Arbowetgeving
Als algemeen uitgangspunt geldt dat de werknemer veilig en gezond zijn werk moet kunnen uitvoeren. Om dat te waarborgen is er in Nederland een heel scala aan wet- en regelgeving. De belangrijkste daarvan is de Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet). De Arbowet is een raamwet en bevat algemene verplichtingen. Een van de verplichtingen uit de Arbowet is dat de werkgever de gevaren en bijbehorende risico’s binnen de werkomgeving in kaart moet brengen in een zogenoemde risico-inventarisatie en evaluatie (hierna: RI&E). Op grond van de RI&E dient de werkgever vervolgens maatregelen te treffen conform een plan van aanpak.
De Arbowet is verder uitgewerkt in het Arbeidsomstandighedenbesluit, dat weer is uitgewerkt in de Arbeidsomstandighedenregeling. Deze drie regelingen vormen de basis van de Nederlandse Arbowetgeving. Daarnaast zijn er meer specifieke regelingen, zoals de Arbeidstijdenwet en Wet verbetering Poortwachter, maar bijvoorbeeld ook de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen.
Voorstel
Het consultatie wetsvoorstel strekt tot wijziging van de Arbeidsomstandighedenwet. Meer concreet zou door dit wetsvoorstel de zin “hierbij wordt in ieder geval invulling gegeven aan het recht van de werknemer om onbereikbaar te zijn om arbeid te verrichten buiten werktijd” worden toegevoegd aan artikel 3, tweede lid Arbowet. Dit lid verplicht de werkgever een beleid te voeren dat gericht is op voorkomen en in ieder geval beperken van psychosociale arbeidsbelasting.
Daarnaast beoogt het wetsvoorstel een lid toe te voegen aan artikel 5 Arbowet, waarin de werkgever de verplichting wordt opgelegd om in de RI&E vast te leggen hoe de rusttijd als bedoeld in artikel 5:3 Arbeidstijdenwet door de werkgever wordt gewaarborgd.
Tot slot
Het wetsvoorstel bevindt zich op dit moment in de startfase van het wetgevingsproces. Toch is het voor werkgevers, ongeacht of het wetsvoorstel het redt in de Kamer, van belang om na te gaan of het interne arbeidsomstandighedenbeleid wel geënt is op de hedendaagse (smartphone)maatschappij. Over het algemeen geldt dat het is aan te raden het arbeidsomstandighedenbeleid regelmatig na te lopen, te evalueren en te wijzigen waar nodig. Voor zowel werkgever als werknemer geldt immers het adagium: voorkomen is beter dan genezen.
Bron: internetconsultatie Wet op het recht op onbereikbaarheid
