Home Kennis Is een pannenkoek een koek?

Is een pannenkoek een koek?

29 augustus 2019
Annemijn Westerduin

In een zaak bij de Rechtbank Rotterdam speelt de vraag of een ondernemer die pannenkoeken en poffertjes produceert onder de werkingssfeer van het Verplichtingstellingsbesluit van het bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwaren valt. De rechter moest in deze zaak oordelen over de vraag of een pannenkoek een koek is. Tot welke conclusie komt de rechter? En waarom is het van belang om vast te stellen of sprake is van een verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds?

Verplichte deelneming bedrijfstakpensioenfonds

Op grond van de Wet verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds 2000 (hierna: ‘Wet Bpf 2000’) kunnen werkgevers verplicht worden deel te nemen aan een bepaald bedrijfstakpensioenfonds. Of de werkgever verplicht is deel te nemen wordt bepaald aan de hand van de werkingssfeer, zoals omschreven in het betreffende verplichtstellingsbesluit. In de werkingssfeer worden de bedrijfsactiviteiten van de bedrijfstak beschreven. Valt een werkgever onder de beschrijving in de werkingssfeer? Dan is hij verplicht deel te nemen aan het bedrijfstakpensioenfonds.

Het belang voor de werkgever om tijdig te weten of hij onder de verplichtstelling van een bedrijfstakpensioenfonds valt is groot. Ook als de werkgever al aangesloten is bij een pensioenfonds kan een ander bedrijfstakpensioenfonds – indien blijkt dat de werkgever ten onrechte niet is aangesloten bij dat fonds – met terugwerkende kracht tot vijf jaar terug de pensioenpremies vorderen.

Het belang van het bedrijfstakpensioenfonds bij de vaststelling of bedrijven onder de reikwijdte van het verplichtstellingsbesluit vallen is ook groot. De werknemer die onder de verplichtstelling valt, heeft namelijk recht op pensioen van dit bedrijfstakpensioenfonds, ook als zijn werkgever nooit premies heeft afgedragen.

Zie onze eerdere blogs over dit onderwerp:

Oordeel Rechtbank Rotterdam

De werkingssfeer van het Verplichtstellingsbesluit van het bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwarenindustrie (hierna: ‘het Verplichtstellingsbesluit’) luidt – zover relevant – als volgt:

De deelneming in de Stichting bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwarenindustrie is verplicht gesteld voor de werknemers die in dienst zijn van een onderneming behorende tot de Zoetwarenindustrie. (…) Onder een onderneming in de Zoetwarenindustrie wordt verstaan: 1) iedere onderneming in Nederland die uitsluitend of in hoofdzaak: a) fabrieksmatig bloem en/of andere grondstoffen tot beschuit, toast, knäckebröd, biscuit, biscuitfiguren, koekjes, banket, koek en wafels verwerkt, ongeacht de soort; b) (…) c) (…) d) fabrieksmatig producten vervaardigt, welke naar de aard der verwerkte grondstoffen en/of de wijze van verwerking van de grondstoffen vergelijkbaar zijn met de producten genoemd onder a, b en c; (…)

Bij de rechtbank Rotterdam vordert het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwaren onder andere een verklaring voor recht dat de pannenkoekenbakker onder het Bedrijfstakpensioenfonds valt omdat pannenkoeken en poffertjes ‘koek’ zijn als genoemd in bovenstaande werkingssfeer. Het rechtsgevolg hiervan is dat de pannenkoekenbakker de statuten en reglementen en daarop gebaseerde besluiten van het bestuur van het Bedrijfstakpensioenfonds moet naleven (artikel 4 Wet Bpf 2000). De pannenkoekenbakker is in dat geval bovendien verplicht tot aanmelding van haar werknemers als deelnemer, tot het verstrekken van gegevens over haar werknemers en tot premiebetaling aan Bedrijfstakpensioenfonds Zoetwaren.

De pannenkoekenproducent stelt dat een pannenkoek geen koek is. Dit standpunt onderbouwt hij met een marktonderzoek waarin de overgrote meerderheid van de respondenten aangaf dat pannenkoeken en poffertjes niet tot de productgroep koek horen.

Pannenkoek is geen koek

De kantonrechter stelt de pannenkoekenproducent in het gelijk en oordeelt dat zowel wat betreft de toepassing, de uiterlijke verschijningsvorm, de structuur en de smaak als naar samenstelling en bereidingswijze er essentiële verschillen zijn tussen pannenkoeken/poffertjes en koek:

Koek is geen maaltijd maar een lekkernij die wordt gegeten als tussendoortje of bij het ontbijt. Koek is een stevig, droog product. Koek wordt gemaakt van deeg, bestaande uit bloem en stroop of honing en wordt gebakken in een oven. Pannenkoeken en poffertjes zijn juist zachte producten. Deze worden gemaakt van vloeibaar beslag bestaande uit hoofdzakelijk melk, bloem en ei. Pannenkoeken en poffertjes worden niet in een oven gebakken maar in een pan of op een hete bakplaat.

De kantonrechter oordeelt bovendien dat ook de wijze van verwerking van de grondstoffen van pannenkoeken en poffertjes niet vergelijkbaar is met de wijze van verwerking van koek. Ook op die grond valt de werknemer dus niet onder de werkingssfeer van het Bedrijfstakpensioenfonds.

Omdat de pannenkoekenproducent niet onder de werkingssfeer van het Verplichtstellingsbesluit valt, hoeft de pannenkoekenproducent zijn werknemers niet onder te brengen bij het pensioenfonds voor de Zoetwaren.

Conclusie

Over werkingssferen van verplichtstellingsbesluiten wordt veel geprocedeerd. Gelet op de eerder beschreven (financiële) belangen van zowel de werkgever als het bedrijfstakpensioenfonds is dat ook niet zo gek. In deze uitspraak zien we dat het antwoord op de vraag of de werkgever onder de werkingssfeer valt, afhangt van de feitelijke bedrijfsactiviteiten van de werkgever.

Om eventuele procedures te voorkomen doet de werkgever er verstandig aan zelf ook te onderzoeken of hij onder een verplichtstellingsbesluit valt. Uit deze uitspraak blijkt dat dit niet altijd eenvoudig is.

Bronnen:

  • Rechtbank Rotterdam 26 juli 2019, ECLI:NL:RBROT:2019:6053
  • Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 18 december 2018, ECLI:NL:GHARL:2018:11048, waar werd geoordeeld dat een producent van eetbaar papier niet onder de werkingssfeer van het bedrijfstakpensioenfonds valt.